Μπακαλιάρος σκορδαλιά.

Ένα από τα αγαπημένα ελληνικά έθιμα είναι και ο τηγανητός μπακαλιάρος με σκορδαλιά την 25η Μαρτίου. Πώς όμως καθιερώθηκε αυτό το έθιμο και τι ισχύει με τη νηστεία της Σαρακοστης;

Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, η Εκκλησία επιτρέπει στους πιστούς να φάνε ψάρι μόνο δύο φορές. Η πρώτη από αυτές τις εξαιρέσεις είναι ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπως έχει καθιερωθεί η 25η Μαρτίου. Πρόκειται για μια χαρμόσυνη εορτή μέσα στην περίοδο του πένθους της Σαρακοστής και επειδή είναι θεομητορική εορτή, αφιερωμένη στην Παναγία και ως εκ τούτου ιδιαίτερα σημαντική, καταλύονται το ψάρι, το έλαιο και ο οίνος.

Όσον αφορά τη δεύτερη ημέρα διαφοροποίησης της νηστείας, αυτή είναι η Κυριακή των Βαΐων, η οποία είναι Δεσποτική εορτή, αφιερωμένη δηλαδή στον επίγειο βίο του Ιησού, οπότε οι πιστοί καταναλώνουν και πάλι ψάρι, λάδι και κρασί.

Οι λόγοι που καθιέρωσαν τον μπακαλιάρο στο τραπέζι της 25ης Μαρτίου ήταν καθαρά οικονομικοί και πρακτικοί. Στην ηπειρωτική χώρα, που δεν βρεχόταν από θάλασσα, οι κάτοικοι δεν μπορούσαν να προμηθεύεται φρέσκα ψάρια με την ευκολία που μπορούσαν τα νησιά και οι παράκτιες περιοχές. Ετσι ο παστός μπακαλιάρος, που μπορούσε να διατηρηθεί εκτός ψυγείου, ήταν η καλύτερη λύση. Επιπλέον, η φθηνή τιμή του τον έκαναν ιδιαίτερα προσιτό σε όλους, γεγονός που ανέβασε στα ύψη τη δημοφιλία του. Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος ήταν η πιο εύκολη και οικονομική λύση για τους πολυάριθμους πιστούς, που τον έβρισκαν ακόμα και στα πιο μικρά μπακάλικα.

Υλικά

• 1 κιλό φιλέτο μπακαλιάρου κομμένο σε μερίδες και ξαρμυρισμένο 
• αλεύρι

Για το κουρκούτι

• 1½ φλιτζάνι αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 1½ φλιτζάνι μπύρα ή σόδα (αναψυκτικό)
• 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη
• 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
• λίγο αλάτι και πιπέρι φρεσκοτριμμένο
• ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
• για τη σκορδαλιά 5-10 σκελίδες σκόρδο
• 1 κιλό πατάτες βρασμένες
• 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο (περίπου)
• ξίδι, αλάτι

Εκτέλεση

• Πρώτα ετοιμάζουμε τη σκορδαλιά: Περνάμε τις πατάτες, όσο είναι ακόμη ζεστές, από τη μηχανή του πουρέ. Καθαρίζουμε το σκόρδο και το κοπανάμε μαζί με το αλάτι μέσα σε ξύλινο γουδί, μέχρι να πολτοποιηθεί. Προσθέτουμε τον πουρέ της πατάτας και δουλεύουμε καλά το μίγμα με το γουδοχέρι. Μπορούμε να δουλέψουμε το μίγμα μας και στο μίξερ. Όσο δουλεύουμε λοιπόν το μίγμα, ρίχνουμε σταδιακά το λάδι μαζί με λίγο ξίδι. Στο τέλος δοκιμάζουμε και διορθώνουμε τη γεύση με αλάτι ή ξίδι. Η σκορδαλιά, πρέπει να έχει μια ωραία μαστιχωτή υφή. Την αφήνουμε στο ψυγείο μέχρι να τη χρειαστουμε.
• Για το κουρκούτι: Ανακατεύουμε όλα τα υλικά μέσα σε ένα μπολ με αυγοδάρτη ή στο μπλέντερ μέχρι να έχουμε ένα λείο μείγμα. Το αφήνουμε στο ψυγείο μέχρι να το χρειαστούμε επίσης.
• Ζεσταίνουμε το λάδι σε βαρύ τηγάνι. Αλευρώνουμε τα ξαλμυρισμένα κομμάτια του μπακαλιάρου, τα βυθίζουμε μετά στο κουρκούτι και τα ρίχνουμε στο καυτό λάδι. Τα τηγανίζουμε 4-5 λεπτά από κάθε πλευρά, μέχρι να ροδοκοκκινίσουν. Τα στραγγίζουμε σε χαρτί κουζίνας και σερβίρουμε ζεστά μαζί με σκορδαλιά, βραστά παντζάρια ή άλλα βραστά χόρτα της επιλογής σας.

Καλή επιτυχία!